انواع قراردادها-قسمت دوم
-
ب) انواع قراردادها از جنبه تعاملات مالی
-
۱) قیمت ثابت Fixed Price یا lump Sum
در این نوع قرارداد کارفرما ، محدوده (Scope) یا الزامات و مشخصاتی که منجر به تدوین محدوده می شود را به دقت تعیین کرده و سپس قراردادی برای انجام کل آن کار با قیمتی ثابت با پیمانکار منعقد می کند.
این قرارداد ممکن است تعدیل نیز داشته باشد ( منظور از تعدیل افت ارزش پول در اثر عوامل مختلف است که در این نوع از قرادادها محاسبه و پرداخت می گردد) معمولأ اگر تعدیل و یا پاداش شامل قرادادهای Fixed Price نشود به آن Lump Sum می گویند.
-
۲) قراردادهایی با بازپرداخت هزینه یا Cost Plus Contracts یا Cost Reimbursable
در این نوع قراردادها که در ایران به مدیریت پیمان معروف است، پیمانکار کلیه هزینه های پروژه را از کارفرما دریافت می کند، به این شکل که پس از انجام هزینه در پروژه صورتحساب هزینه ها به کارفرما ارسال و مبالغ آن را بعلاوه هزینه مدیریت خود که به اشکال زیر خواهد بود دریافت می نماید:
- هزینه بعلاوه درصد ثابت برای حق الزحمه
- هزینه بعلاوه حق الزحمه ثابت (مقطوع)
- هزینه بعلاوه حق الزحمه درصدی متغیر
- هزینه بر اساس برآور مطلوب (در این روش سقف هزینه اولیه برآورد می گردد و پس از خاتمه کار مابه التفاوت بین سقف هزینه برآورد شده و هزینه واقعی بر اساس توافق بین کارفرما و پیمانکار سرشکن می شود)
-
۳) قراردادهای فهرست بهایی یا Time & Material Contracts یا دستمزدی Unit Price Contracts
در این نوع قرارداد پیمانکار دستمزد کارهایی را که انجام داده است را بر اساس میزان ساعت کارکرد و حق الزحمه ساعتی که در قرارداد آمده است، دریافت می نماید.در صورتی که قرارداد پیمانکار شامل متریال نیز باشد، باید قیمت هر واحد از متریال مصرفی در قرارداد مشخص باشد تا با محاسبه آن در میزان متریال خریداری شده توسط پیمانکار حق الزحمه وی مشخص گردد.
-
۴) قرادادهای کلید در دست یا کلید گردان Turn – Key Contracts
مسئولیت طرح و اجرا تا مرحله بهره برداری بدون نهاد دستگاه نظارت و با قیمت های مشخص به پیمانکار واگذار می گردد. یعنی می توان گفت تعاملات مالی Lump Sum است و از جنبه ارتباط بین ارکان پروژه یا مراحل اجرای پروژه EPC است.
-
۵) قرادادهای بیع متقابل Buy-Back contracts
این روش یک از شیوه های تجارت متقابل است که در زبان فارسی آن را بازخرید نیز ترجمه کرده اند. در این نوع از معاملات ماشیت آلات ، تجهیزات تولیدی یا یک کارخانه به شکل کامل از سوی یک عرضه کننده به کشور دیگری صادر می گردد و در مقابل محصولاتی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به وسیله همین تسهیلات تولید شده بابت تمام یا بخشی از بهاء این تسهیلات در مدت زمان معینی دریافت می شود.
-
۶) قراردادهای واگذاری امتیاز
واگذاری امتیاز سرمایه گذاری،طراحی،اجرا،بهره برداری،فروش محصولات و باز پرداخت هزینه ها و نهایتأ واگذاری پروژه در شرایط مطلوب به طرف مقابل به اشکال زیر
- ساخت ، بهره برداری و واگذاری
- ساخت ، مالکیت ، بهره برداری و واگذاری
- طراحی ، ساخت و بهره برداری
- طراحی ، ساخت ، بهره برداری و واگذاری
- ساخت ، مالکیت و بهره برداری
- ساخت ، واگذاری و بهره برداری
منبع : دکتر محمد بزاری