زمان حال استمراری

• چگونه در زمان حال استمراری جمله سازی کنیم؟

این زمان ؛ انجام یک فعل را بصورت مستمر در زمان حال نشان می دهد. پسوند زمان حال استمراری yor است و برای ساختن این زمان ابتدا باید توجه کنیم که آخرین حرف ریشه فعل به حرف صدا دار ختم شده است یا بی صدا. اگر ریشه فعل به حرف بی صدا ختم شده باشد بایستی قبل از yor یک حرف صدا دار متناسب با آخرین حروف صدا دار ریشه فعل اضافه کنیم ؛ برای انجام اینکار مطابق قواعد زیر عمل کنید :

• • اگر آخرین حرف صدا دار ریشه فعل a یا ı باشد ؛ از پسوند ıyor استفاده می کنیم.  
  • اگر آخرین حرف صدا دار ریشه فعل e یا i باشد ؛ از پسوند iyor استفاده می کنیم.
  • اگر آخرین حرف صدا دار ریشه فعل o یا u باشد ؛ از پسوند uyor استفاده می کنیم.
  • اگر آخرین حرف صدا دار ریشه فعل ö یا ü باشد ؛ از پسوند üyor استفاده می کنیم.

• • • مثال

      • Ali bakıyor علی نگاه می کند.
      • Ali geliyor  علی می آید.
      • Ali oturuyor علی می نشیند.
      • Ali gülüyor  علی میخندد.

اگر ریشه فعل به حرف صدا دار ختم گردد فقط بایستی yor را اضافه کنیم. نکته قابل توجه آن است که که حرف صداداری که قبل از yor می آید گاهی اوقات دستخوش تغییر می گردد. بطور مثال فعل Okumak در حالت استمراری خود می شود  okuyor یعنی آخرین حرف صدا دار ریشه فعل دچار تغییر نمی شود. اما در فعل دیگری مثل Beklemek اینطور نخواهد بود و حالت استمراری آن Bekliyor خواهد بود ؛ در واقع حرف e به i تبدیل شده است. برای درک بهتر این نکته از حالات تبدیل زیر استفاده کنید.

• • اگر دومین حرف صدا دار ریشه فعل از آخر a یا ı باشد ؛ آخرین حرف ریشه فعل به ı تبدیل خواهد شد.
  • اگر دومین حرف صدا دار ریشه فعل از آخر e یا i باشد ؛ آخرین حرف ریشه فعل به i تبدیل خواهد شد.
  • اگر دومین حرف صدا دار ریشه فعل از آخر o یا u باشد ؛ آخرین حرف ریشه فعل به u تبدیل خواهد شد.
  • اگر دومین حرف صدا دار ریشه فعل از آخر ö یا ü باشد ؛ آخرین حرف ریشه فعل به ü تبدیل خواهد شد.

• • • مثال

      • tanıyor =  tanı+yor می شناسد.
      • okuyor =   oku+yor می خورد.

همانطور که در مثال بالا ملاحظه نمودید ؛ هیچ تغییری در آخرین حرف صدادار ایجاد نشد ؛ در ادامه به دو مثال زیر توجه کنید که آخرین حرف صدا دار در آنها تغییر می کند.

• • • مثال

      • Bekliyor = Bekle+yor می شناسد.
      • Söylüyor =  Söyle+yor می خورد.

• شناسه ها در زمان حال استمراری

برای استفاده از شناسه ها در زمان حال استمراری باید مطابق قواعدی که در زیر آمده است عمل کنیم :

• • اگر آخرین حرف صدا دار پسوند a یا ı باشد ؛ شناسه ها ım ؛ sın ؛ ız ؛ sınız ؛ lar
  • اگر آخرین حرف صدا دار پسوند e یا i باشد ؛ شناسه ها im ؛ sin ؛ iz ؛ siniz ؛ ler
  • اگر آخرین حرف صدا دار پسوند o یا u باشد ؛ شناسه ها um ؛ sun ؛ uz ؛ sunuz ؛ lar
  • اگر آخرین حرف صدا دار پسوند ö یا ü باشد ؛ شناسه ها üm ؛ sün ؛ üz ؛ sünüz ؛ ler

• • حالت خبری مثبت (+)  فرمول : شناسه+ı) yor)+ریشه فعل

  •  Ben film izliyorum من فیلم نگاه میکنم.
  •  Sen film izliyorsun  تو فیلم نگاه میکنی.
  • O film izliyor او فیلم نگاه میکند.
  • Biz film izliyoruz  ما فیلم نگاه میکنیم.
  • Siz film izliyorsunuz شما فیلم نگاه میکنید.
  • Onlar film izliyorlar آنها فیلم نگاه میکنند.

• • حالت خبری منفی (-)  فرمول : شناسه + mıyor / miyor / muyor / müyor + ریشه فعل

برای ساختن حالت خبری منفی ؛ ابتدا بایستی روش منفی کردن افعال را یاد بگیریم ؛ پسوندهای ma و me منفی کننده فعل هستند و بلافاصله پس از ریشه فعل می آیند ؛ برای آنکه بدانیم ؛ چه زمان بایستی از ma یا me استفاده کنیم ؛ به جدول زیر نگاه کنید.

• Söylemek = Söylememek
• Bulmak = Bulmamak
• Görmek = Görmemek
• Çıkmak = çıkmamak

حالا اگر بخواهیم ؛ این حالت را در زمان حال استمراری بسازیم باید ma یا me را قبل از yor بیاوریم ؛ برای انجام اینکار و محل صحیح استفاده از پسوندهای گفته شده مطابق جدول زیر عمل می کنیم.

• • kal+ma+yor =  kalmıyor نمی‌ماند
  • Bekle+me+yor = beklemiyor صبر نمی‌کند
  • Oku+ma+yor = okumuyor نمی‌خواند
  • Gör+me=yor = Görmüyor نگاه نمی‌کند

• • Ben Film izlemiyorum من فیلم نگاه نمی‌کنم
  • Sen film izlemiyorsun تو فیلم نگاه نمی‌کنی
  • O film izlemiyor او فیلم نگاه نمی‌کند
  •  Biz film izlemiyoruz ما فیلم نگاه نمی‌کنیم
  • Siz film izlemiyorsunuz شما فیلم نگاه نمی‌کنید
  • Onlar film izlemiyorlar آنها فیلم نگاه نمی‌کنند

• • حالت سوالی مثبت (+)  فرمول :  شناسه + ıyor / iyor / uyor / üyor + mu + ریشه فعل

برای ساختن این حالت، از mu استفاده می کنیم. باز هم توجه داشته باشید چون yor یک پسوند ثابت است پس کلمه mu هم شکلی  ثابت دارد (بجز در سوم شخص جمع).

• • ?Ben kitap okuyor muyum آیا من دارم کتاب می خوانم؟
  • ?Sen kitap okuyor musun آیا تو داری کتاب می خوانی؟
  • ?O kitap okuyor mu آیا او دارد کتاب می خواند؟
  • ?Biz kitap okuyor muyuz آیا ما داریم کتاب می خوانیم؟
  • ?Siz kitap okuyor musunuz آیا شما دارید کتاب می خوانید؟
  • ?Onlar kitap okuyorlar mı آیا به آنها دارند کتاب می خوانند؟

همانطور که ملاحظه نمودید در سوم شخص جمع (بر عکس سایر ضمایر) ابتدا شناسه و سپس mu آورده شده است و چون آخرین حرف صدادار پیش از mu حرف a است بنابراین mu تبدیل به mı می­شود.

• • ?Ben görüyor muyum آیا من دارم می بینم؟
  • ?Sen görüyor musun آیا تو داری می بینی؟
  • ?O görüyor mu آیا او دارد می بیند؟
  • ?Biz görüyor muyuz آیا ما داریم می بینیم؟
  • ?Siz görüyor musunuz آیا شما دارید می بینید؟
  • ?Onlar görüyorlar mı آیا آنها دارند می بینند؟

• • حالت سوالی مثبت (-)  فرمول :  شناسه + mıyor /miyor / muyor / müyor + mu + ریشه فعل

• • ?Ben kitap okumuyor muyum آیا من کتاب نمی خوانم؟
  • ?Sen kitap okumuyor musun آیا تو کتاب نمی خوانی؟
  • ?O kitap okumuyor mu آیا او کتاب نمی خواند؟
  • ?Biz kitap muyuz آیا ما کتاب نمی خوانیم؟
  • ?Siz kitap okumuyor musunuz آیا شما کتاب نمی خوانید؟
  • ?Onlar kitap okumuyorlar mı آیا آنها کتاب نمی خوانند؟

• • ?Ben görmüyor muyum آیا من نمی بینم؟
  • ?Sen görmüyor musun آیا تو نمی بینی؟
  • ?O görmüyor mu آیا او نمی بیند؟
  • ?Biz görmüyor muyuz آیا ما نمی بینیم؟
  • ?Siz görmüyor musunuz آیا شما نمی بینید؟
  • ?Onlar görmüyorlar mı آیا آنها نمی بینند؟